به نام خدا
نخستین آسیاب بادی کی ساخته شد؟
آسیاب بادی ماشینی است که از باد نیرو می گیرد و با آن دانه غلات را آرد می کنند. با این دستگاه تلمبع آب را نیز به حرکت در می آورند.
در آسیاب چرخ بادران دارای پره های بادگیر است. پره ها بر محور میله ای نصب شده اند و چون باد می وزد به حرکت در می آیند و در نتیجه چرخ شروع به گردش می کند. میله محور به سایر قسمتهای ماشین آسیاب وصل است که با انتقال نیروی حاصل از باد به آنها آسیاب کار خود را انجام می دهد.
اصول فنی آسیاب بادی از عهد باستان شناخته شده بود ولی طرز به کار بستن این اصول و استفاده عملی از آن در اروپا تا پیش از قرن دوازدهم میلادی همچنان ناشناخته بود. پس تنها در این دوران بود که اسیاب بادی در اروپا رایج شد اما در ایران از قرن پنجم میلادی از آن برای آبرسانی استفاده می کردند.
کهن ترین آسیاب بادی موسوم به ((تیرک)) یا آسیاب آلمانی از یک تیرک عمودی درست شده بود که همه دستگاهها را به حرکت در می آورد.
گونه اصیل دیگر آسیابی بود موسوم لبه ((برجک)) که هلندیها ساخته بودند. در این نوع آسیاب چرخ بادران و میله محور را بر فراز برجک گردانی بر بام ساختمان نصب می کردند تا بتوانند چرخ را به هر سمتی که باد می وزد بگردانند.نیرویی که از این گونه آسیابها تولید می شد بین 2 تا 8 (اسب بخار) در آسیابهای آلمانی و بین 6 تا 14 (اسب بخار) در اآسیابهای هلندی بود. البته نیمی از نیروی تولید شده در انتقال نیرو به قسمتهای دیگر آسیاب از بین می رفت بنابراین می توان گفت آنها آسیابهای کار آرایی نبودند.
به هر حال این گونه آسیابها به گونه گسترده ای تا قرن هیجدهم که نیروی بخار کشف شد مورد استفاده بود. در قرن هفدهم تنها در هلند هشت هزار آسیاب بادی کار می کرد.
آسیابهای بسار کوچکتری که برای تلمبه زدن و کشیدن آب ساخته شده بود در اواخر قرن نوزدهم در امریکا بسار متداول بود. این آسیابها برای تامین آب مصرفی دام و انسان و نیز آبیاری کشتزارها مورد استفاده قرار می گرفت.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
بر گرفته از کتاب به من بگو چرا ج 10
